Ülkemizde Geri Dönüşüm. Plastik, cam, kağıt gibi birçok materyal kullanılmasının ardından kimyasal ve fiziksel işlemlere maruz kalarak yeniden kullanılabilir hale getiriliyor. Dünyadaki tüketimin büyüklüğüne bakıldığında, boşa giden ve çevreye bırakılmasıyla yüksek oranda zarar veren malzemelerin olumsuz etkileri ortaya çıkıyor.
Yeniden kullanılabilen malzemeler geri dönüştürüldüğünde hem ekonomik açıdan hem de çevre açısından ciddi oranda fayda sağlamak mümkün oluyor.
Türkiye’de geri dönüşüm başarısı, özellikle son yıllarda ciddi oranlara sahip olarak dünya genelinde çevreci bir ülke olmamıza yardımcı oldu. 2001 yılından bu yana sürdürülen geri kazanım projeleri, atıkları dönüştürme çalışmaları kapsamındaki uygulamalar sayesinde her geçen yıl kazandırılan materyallerin miktarı katlanarak artmaya devam etti. Yaklaşık 15 yıl öncesi olmasına rağmen bile, o yıllarda ülkemizde kazandırılan plastik, cam, kağıt, karton, metal atıkların yüzde 32 oranında geri dönüştürüldüğünü gösteriyor. O zamanlar için çok yüksek ve İtalya ve İngiltere’yi az farkla da olsa geride bırakmayı başaran ülkemizde, hala bu çalışmalar daha yoğun talep görerek sürdürülüyor.
2013-2016 yılları arasındaki süreci kapsayan Ulusal Geri Dönüşüm Eylem planı, Türkiye’nin geri dönüşüm konusunda yaptığı önemli ve özverili çalışmalardan birisidir. Geri kazanım konusunda 5 milyar Euro bütçesine sahip olan sektörde birçok özel ve devlet kuruluşları çalışmalarını sürdürüyor. İlerleyen yıllarda ülkemizde bu sektöre yapılacak yatırımın 7-9 milyar Euro daha artış göstereceği düşünülüyor.
Ülkemizdeki Geri Dönüşüm Eylem planında yer alan amaçlar başlıca şu şekilde sıralanıyor;
Atık yönetimi ve geri dönüşüm teknolojileri hakkında Ar-Ge çalışmalarını destekleyerek, bu tür uygulamaların daha fazla desteklenmesini, yaygınlaşmasını sağlamak,
KOBİ’lerin geri kazanım çalışmalarının KOSGEB tarafından desteklenmesi,
Geri dönüşüm ve kazanım için yapılan çalışmaların sektörel bilgilerinin derlenerek, bu alanda faaliyet gösteren kurum ve kuruluşlar için kullanılabilecek veriler haline getirilmesi,
Çevre mevzuatlarını sürekli gözden geçirmek ve bu sayede geri dönüşüm çalışmaları yürütülen sektörü etkin hale geçirmek,
Kamu kurum ve kuruluşlarında geri dönüşüm, atık yönetimi çalışmaları için gerekli bütçeyi ayırmak,
Yerel yönetimlerin desteğiyle, halkı atık toplamaya ilişkin teşvik yolları geliştirmek.
Son yıllarda okullarda, belediye binalarında, sokaklarda yani günümüzde hemen her yerde rastlayacağımız farklı renklerdeki, değişik tasarlanan çöp kutuları ve konteynerlar geri dönüşüm yapılabilmesi adına atık yönetimini de sağlayan çalışmalardır.
Kağıt, cam, plastik ve metal materyallerin farklı yerlerde toplanması, yağ ve pil kutularının bulunması geri dönüşüm ve atık yönetimi konularında yürütülen çalışmaların en gerçek izleridir. Bunun dışında devletin fabrikalar için yapılandırdığı ve mecbur kıldığı kurallar çerçevesinde buralarda da atık yönetimi konusunda ciddi uygulamalar ve geri dönüşüm çalışmaları yürütülmeye başlanmıştır.
Geri Dönüşüm Bizlere Ne Kazandırıyor?
Geri kazandırılabilen ürünlerin yeniden kullanılması, yeni üretilmesi için harcanan enerjiyi, zarar verilen doğal kaynakları, masrafı çok büyük oranlarda azaltmaya yarıyor. Cam, metal, plastik gibi atıkların doğaya karışması, özellikle toprağa çok ciddi zararlar vererek yalnızca toprak kirliliğini değil, hava kirliliği, su kirliliği gibi olumsuz etkileri de beraberinde getiriyor.
İstatistiksel olarak bakıldığında, geri dönüşümün avantajları şu şekilde;
1 ton cam atığın geri kazandırılırsa, 100 litre petrolden tasarruf edilmesi,
Dünyadaki kağıt üretimin yalnızca yarısı geri kazandırılsa her yıl 8 milyon hektar ormanın korunması,
1 ton karton-kağıt atığın geri kazandırılırsa, 17 ağacın kesilmesinin engellenmesi,
1 ton lastik atık geri kazandırılırsa, %95 enerji tasarrufu sağlanması mümkün oluyor.
Bu avantajları hem ekonomik açıdan, hem çevresel açıdan hem de kalkınma açısından farkında olarak geri dönüşüm sektörünün ilerlemesini destekleyen durumlar sayesinde Türkiye kısa süre içerisinde Avrupa genelinde çok iyi yerlere gelebilecek.